ولایت سیاسی در فقه شیعه (با تأکید بر دیدگاه امام خمینی قدس سره)
نویسندگان
چکیده
دانشواژه «ولایت» علاوه بر کاربرد سیاسی، در حوزههای دیگر علوم اسلامی، مانند کلام، فلسفه، فقه و عرفان نیز به طور وسیعی استعمال میشود. در فقه سیاسی شیعه یکی از مهمترین مفاهیم سیاسی، ولایت به معنای «تدبیر سیاسی جامعه» است که بدون درک صحیح آن، فهم نظام سیاسی شیعه نیز ممکن نیست؛ از این رو فقها ضمن مفروض گرفتن اصل ولایت به معنای تدبیر سیاسی همواره از آن به عنوان حدود اختیارات حکومت مجتهدان بحث کرده اند. این «کلید واژه فقه حکومتی شیعه» در تاریخ معاصر، وارد عرصه نظریه پردازی نیز شده است و حضرت امام خمینی قدس سره با توجه به الزامات عصر خود، از آن، نظریه کارآمدتری ارائه کرده و بر مبنای آن نظام جمهوری اسلامی را تأسیس کردند. نوشته حاضر برای درک صحیح مفهوم «ولایت سیاسی» در اندیشه سیاسی شیعه به نگارش درآمده است.
منابع مشابه
وحدت از دیدگاه امام خمینی قدس سره
این کتاب، مجموعه بیانات و نوشته های امام خمینی - رضوان الله علیه - درباره وحدت اسلامی است که از کتابهای چهل حدیث، صحیفه نور، کشف الاسرار، مناسک حجّ، ولایت فقیه و وصیّت نامه سیاسی - الهی، استخراج و تنظیم شده است. اثر مذکور شامل شش فصل است: 1. ماهیّت وحدت؛ 2. ضرورت وحدت؛ 3. روشهای ایجاد وحدت؛ 4. آثار و نتایج وحدت؛ 5. وجوه مختلف وحدت؛ 6. فقدان وحدت (علل و نتایج تفرقه). در فصل اول، این مسأله آشکار...
متن کاملمحدوده اختیارات ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه امام خمینی
حاکمیت ولایت فقیه در عصر غیبت این سؤال را به دنبال میآورد که آیا محدوده اختیارات ولایت فقیه در حد اختیارات معصومین میباشد؟ یا اینکه اختیارات آنان کمتر و محدودتر از اختیارات معصومین است؟ به عبارت دیگر اختیارات ولایت فقیه در دایرۀ سیاست و حاکمیت مطلق است یا مقیّد؟ در این رابطه دو دیدگاه مطرح است عدهای از دانشمندان اسلامی برآنند که ولی فقیه در حوزه حاکمیت همانند معصومین بسط الید میباشند و...
متن کاملنقش و جایگاه مصلحت در تحول فقه سیاسی شیعه با تأکید بر اندیشۀ سیاسی امام خمینی(ره)
هدف: تبیین جایگاه مصلحت به خصوص در اندیشۀ سیاسی امام خمینی(ره) به عنوان راهکاری در خصوص رفع تزاحم احکام. روش: روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی است که با نگرش تحلیلی- تطبیقی به بررسی متون فقهی و حقوقی پرداخته است. یافتهها: گر چه در فقه امامیه از مصلحت به عنوان سندی برای استنباط حکم شرعی صحبتی به میان نیامده، ولی به عنوان یک شیوۀ مهم در تزاحم احکام، احکام حکومتی و ... در نظر گرفته شده است. ا...
متن کاملتبیین قلمرو ولایت در فقه سیاسی شیعه
جایگاه حکومت بر اساس فقه شیعه در دو دوره مورد بحث قرار میگیرد: نخست، زمان حضور معصوم، که در این دوره حق حاکمیت برای معصوم(ع) ثابت است؛ دوم، زمان غیبت معصوم، که در این دوره درباره حق حاکمیت میان فقیهان شیعه اختلاف نظر است. در دوران غیبت برای فقیهان شئونی وجود دارد که عبارت است از: شأن افتا و مرجعیت میان فقیهان « افتا و قضا » دینی، شأن قضاوت و شأن ولایت. در مورد ثبوت دو شأن اختلافی نیست؛ اما در ...
متن کاملبررسی وجوه تعامل فلسفه سیاسی و فقه سیاسی در اندیشه سیاسی امام خمینی (قدس سره)
شخصیت علمی حضرت امام یک شخصیت جامع الاطراف و چند بعدی است. حضرت امام همچنان که فقیه سیاسی است فیلسوف سیاسی نیز هست. این تحقیق در پی آن است تا با روش تحقیق کتابخانه ای ارتباط میان این دو بعد علمی حضرت امام را مطالعه و وجوه تعامل میان فقه و فلسفه سیاسی حضرت امام را بررسی کند. سوال اصلی این پژوهش آن است که وجوه تعامل میان فلسفه سیاسی و فقه سیاسی امام خمینی ( قدس سره) چگونه است؟ بررسی آثار حضرت اما...
نقش و جایگاه مصلحت در تحول فقه سیاسی شیعه با تأکید بر اندیشۀ سیاسی امام خمینی(ره)
هدف: تبیین جایگاه مصلحت به خصوص در اندیشۀ سیاسی امام خمینی(ره) به عنوان راهکاری در خصوص رفع تزاحم احکام. روش: روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی است که با نگرش تحلیلی- تطبیقی به بررسی متون فقهی و حقوقی پرداخته است. یافته ها: گر چه در فقه امامیه از مصلحت به عنوان سندی برای استنباط حکم شرعی صحبتی به میان نیامده، ولی به عنوان یک شیوۀ مهم در تزاحم احکام، احکام حکومتی و ... در نظر گرفته شده است. از...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسیناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
دوره 4
شماره سال چهارم - شماره سیزدهم - بهار 80 2001
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023